Kişiliğinizle Eşleşen Kitaplar
- Sarnav
- Sep 8
- 4 min read
Updated: Sep 9
Hangi kitabı okumak istediğimize dair türlü yollara başvururuz. Bazen bir arkadaş tavsiyesiyle başlarız, sevdiğimiz türün en bilinen kitaplarına yöneliriz, kısa bir romanı hemen bitirmek için bakınırız ya da elimize geçen rastgele bir kitaba doğrudan başlarız. Kitap seçimlerimiz tıpkı kişiliklerimiz gibi farklılık gösterir. Bu yüzden bugün sizlerin kişiliklerinize göre kitap tavsiyelerinde bulunmak istiyorum.
Daha önce hiç kişilik testi yapmış mıydınız? Psikolojiye ilgi duyanlar ya da akademik yaklaşanlar aslında bu tür testleri pek de güvenilir bulmaz. Yine de bir tür cazibesi vardır ve sonuçlara göre kendimizde benzer yönelimlerin bulunduğunu görmek mümkündür. Elbette bunları bütünüyle kabul etmek zorunda değiliz. Ben ise daha çok eğlenceli bir şekilde yorumlanabileceğini düşünüyorum.
Geçmişte birkaç kez değindiğim bir konu olarak, bu testlerin en bilineni şu sitede yer alıyor. Her sene düzenli olarak yapıp (soruları hatırlamamak farklı cevaplar vermemi sağlayabilir düşüncesiyle) hep aynı sonucu aldığım için kısmen güvendiğim ancak tamamen büyüsüne kapılmadığım bir test bu. Bu konuyu kitap karakterlerine bağladığım bir yazım da olmuştu. İlgilenirseniz (İngilizce) bu bağlantıdan okuyabilirsiniz.
Bu defa ise benzer düşünceyi edebi karakterlerden ziyade eserlerin kendisine yönelteceğim. Aslında amacım farklı bir açıdan kitap tavsiyesi yazmaktı. Kişiliklere göre kitap tavsiyesi vermeyi ilginç buldum ve bu işe giriştim. Kişilik özelliklerinin kaynağı olarak yine aynı sitedeki açıklamaları baz aldım. Öncesinde, merak ediyorsanız, çok uzun sürmeyen testi yapmak için buyurun.
Hızlıca değinelim, bu testler:
Enerji bakımından içedönüklük (I) ya da dışadönüklük (E),
Düşünce tarzı açısından sezgisel (N) ya da gerçekçi (S),
Mizaç yönünden mantıkla (T) ya da duyguyla (F) hareket etme,
Strateji bakımından planlı (J) ya da araştırmacı (P),
Kimlik açısından ise özgüvenli (-A) ya da çalkantılı (-T) bireylerin eğilimlerini ölçerek sizi, verdiğiniz yanıtlara göre, 16 kişilik tipinden birine yüzdeleriyle birlikte yerleştiriyor.
Bu yazıda kişilik türlerini, baskın özelliklerini ve bu bağlamda vereceğim kitap tavsiyelerini sizlerle paylaşacağım. Bazıları biraz basit ve klişe gelebilir ama doğru biçimde eşleştirerek hareket etmeye çalışmak epey uğraştırdı. Bakalım sizin ilginizi çekecek mi?
Photo by Jason Leung on Unsplash
INTJ: Stratejik düşünen, büyük resmi gören ve karmaşık sistemleri çözmeyi sevenler
Sistemin yapısını görmeyi seven tipler olarak distopya eserlerini seveceklerini düşünüyorum. Bu yüzden çok bilinen distopik eserleri zaten okuduklarını varsayarak, daha az bilinen bir eser olarak Karin Boye - “Kallokain”. Bir diğer önerim, Herbert George Wells - “Efendi Uyanıyor”.
INTP: Soyut kavramlar, mantık ve entelektüel keşiflere bayılanlar
Mantıkla hareket etmeyi daha çok seven yapılarından ötürü popüler bilim eserlerini sevebileceklerini düşünüyorum. Stephen Hawking - “Evrenin Kısa Tarihi”.
ENTJ: Cesur, lider, kararlı ve güç dinamiklerini anlamaya yatkınlar
Liderlik yapısından ötürü motivasyonel ve başarı odaklı kitapların etkisini kavrayabileceklerini düşünüyorum. Bu konuda eskisi kadar bilgim olmasa da, Anthony Robbins kitapları uygun olabilir.
ENTP: Entelektüel, yenilikçi, esprili ve absürt durumlarla oynamayı sevenler
Yenilikçiliklerini ve tartışmacı yapılarını düşününce, sosyolojik tespitlerin yer aldığı kitapları mantıklı buluyorum. Malcolm Gladwell kitapları olabilir. “Köpeğin Gördüğü” tavsiyem.
INFJ: Sessiz, vizyoner, empatik ve derin anlam arayanlar
İçedönük bu arkadaşların yine içsel bir arayışı olabilir. En bilindik eserlerden Paulo Coelho’nun “Simyacı” eserini okumadıysanız bu sizin için bir işaret olsun. Bir diğer öneri olarak ise, Ernest Hemingway - “Yaşlı Adam ve Deniz”.
INFP: Fedakar, duygusal, hayalperest ve değer odaklılar
Hayalperest kişilikleri fedakarlıkla da birleşince aklıma gelen en güzel yapım Tolkien’den “Yüzüklerin Efendisi” serisi oldu hiç şüphesiz. Ancak bireysellik ve özgürlük yanına daha çok dokunmak için, Richard Bach - “Martı Jonathan Livingston” eserini de ekliyorum.
ENFJ: Karizmatik, insanları motive eden ve ilişkiler kurmayı sevenler
Belki de meslekleri açısından önderlikleri ön plana çıkan bu arkadaşların alakalı olarak yönetim ve insan ilişkisi, insan psikolojisi kitapları okuması tamamlayıcı bir işlev görebilir. Daniel Kahneman eserlerini yerinde buluyorum.
ENFP: Özgür ruhlu, maceraperest ve yeni deneyimlere açıklar
Güleç yapıları ve deneyimlemenin keyfinden dolayı açığa çıkan farklı bakış açıları onlara mizah kategorisinden birkaç kitap sunmamı kolaylaştırıyor. Aslında Otostopçunun Galaksi Rehberi eseriyle tanıdığımız Douglas Adams’ın, “Müstesna Sözlük” ismiyle yer alan kitabı burada öne çıkacaktır. Belki Richard Feynman - “Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman!” eseri de tavsiyeler arasında yer alabilir.
ISTJ: Güvenilir, düzenli, sorumluluk sahibi ve pratikler
Düzenli ve disiplinli yapıları bana gerçekçi anlatımı sunan klasiklere yönelmemi söylüyor. Bu yüzden ahlaki analizi sağlamak adına Fyodor Dostoyevski - “Suç ve Ceza”, Albert Camus - “Yabancı” ve Franz Kafka - “Dava” önereceğim. Çoğumuz için yorucu görünse de bu eserler onların bakışına denk düşebilirler.
ISFJ: Şefkatli, korumacı, empatik ve topluma hizmet etmeyi önemseyenler
Duygusal ve aile odaklı yapılarının olduğunu düşündüğüm arkadaşlarıma çocuk romanı görünümlü olan ancak asla öyle olmayan Ferenc Molnar - “Pal Sokağı Çocukları” tavsiyemdir. Hatta yıllar sonra tekrar okumam gerektiğini hissediyorum.
ESTJ: Organizatör, yönetici, liderlik yapmayı ve düzeni sağlamayı sevenler
Topluluk becerileri ve pratik yönetimleri felsefeyle birleştirdiğimizde verilebilecek klasik örneklerden aklıma gelen Niccolo Machiavelli - “Prens” oldu. Felsefe dozunu artırmak isteyenler için ise Plato - “Devlet” diyebiliriz.
ESFJ: İlgili, sosyal, sıcakkanlı ve ilişkileri önemseyenler
İnsan ilişkisi odaklı doğalarından ötürü bunu ele alan eserleri göz önünde bulundurabiliriz. Lucy Maud Montgomery - “Yeşilin Kızı Anne” hoş bir yapım olabilir. Aynı zamanda “Anne with an E” adlı çok sevilen bir dizisi olduğunu da duydum. Benim de izleme listemde.
ISTP: Elleriyle çalışmayı seven, pratik görüşlü, felsefi derinlikten hoşlananlar
Zanaatkarlıkları, maceracı yanlarını ortaya çıkarabilir. Kıyamet sonrası senaryolarda yaşanan anlatıları çağrıştıran bu kişiliklerinden ötürü birçok Jack London eseri sayılabilir. Özellikle “Beyaz Diş” diyebilirim.
ISFP: Yeni şeyler araştırmayı seven, duygusal, yaratıcı ve doğayla bağlantılılar
Bu arkadaşlarımızın ise sanatsal doğası duygusallıklarıyla birleşince köy romanları ve pastoral eserler öne çıkabilir. Türk edebiyatında Anadolu coğrafyasını anlatan birçok eser de burada kendine yer bulabilir. Ancak benim önerim, ilk çevrecilerden Henry David Thoreau ve onun eseri olan “Doğal Yaşam ve Başkaldırı”.
ESTP: Algıları açık, aksiyon odaklı, spontane ve adrenalini sevenler
Aksiyon, macera, gizem… Kesinlikle Dan Brown’ın eserlerini ya da yerelde, polisiye ve dedektif türü açısından Ahmet Ümit kitapları önerilebilir. Korku etmenini içine almak isterseniz de bir diğer bilinen isim Jean Christophe Grange olacaktır.
ESFP: Enerjik, canlı, eğlenceli ve sosyal ortamlardan keyif alanlar
Renkli, deli dolu ama aynı zamanda hicveden bir yapım olarak Scott Fitzgerald - “Muhteşem Gatsby” eseri makul bir örnek sanırım.
Testi yaptınız mı? Peki kişiliğinize denk düşen tavsiyeleri nasıl buldunuz? MBTI kişiliğinize uygun bir kitap önermek isteseydiniz bu ne olurdu? Mantığım ve araştırmalarımla yazdıklarımın aksine, sizlerin birinci elden vereceğiniz örnekler daha tutarlı görünebilir. Kendi kişiliğinizi vurgulayıp (highlight) eklemelerinizle katkıda bulunabilirsiniz. Teşekkür ederim.
Comments